Bị cận thị nhưng không đeo kính – tưởng chừng như là lựa chọn vô hại nhưng thực tế có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng cho thị lực, trong đó có nguy cơ bị nhược thị, đặc biệt ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên. Vậy nhược thị là gì? Việc không đeo kính có ảnh hưởng gì đến sức khỏe mắt hay không? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa cận thị và nhược thị, từ đó biết cách chăm sóc đôi mắt đúng cách.
1. Cận thị là gì?
Cận thị là tật khúc xạ phổ biến khiến mắt nhìn rõ vật ở gần nhưng mờ khi nhìn xa. Nguyên nhân là do nhãn cầu dài hơn bình thường hoặc giác mạc cong quá mức, làm hình ảnh hội tụ trước võng mạc thay vì ngay trên võng mạc.
2. Nhược thị là gì?
Nhược thị (mắt lười) là tình trạng giảm thị lực ở một hoặc cả hai mắt mà không thể điều chỉnh hoàn toàn bằng kính cận, kính viễn hay kính loạn. Thường xảy ra khi có sự phát triển thị giác không đồng đều, đặc biệt trong giai đoạn từ sơ sinh đến khoảng 7–9 tuổi.
3. Không đeo kính cận có gây nhược thị không?
Câu trả lời là CÓ, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên đang trong độ tuổi phát triển thị lực. Khi mắt bị cận mà không được điều chỉnh bằng kính, hình ảnh truyền đến não bị mờ liên tục, khiến não “bỏ qua” việc xử lý tín hiệu từ mắt yếu hơn. Lâu dần, mắt sẽ giảm khả năng hoạt động, dẫn đến nhược thị.
Tác động của việc không đeo kính:
-
Mắt phải điều tiết liên tục để cố gắng nhìn rõ, dẫn đến mỏi mắt, đau đầu.
-
Mất cân bằng giữa hai mắt nếu một bên cận nặng hơn.
-
Giảm khả năng nhận biết hình ảnh sắc nét, ảnh hưởng đến học tập, công việc và chất lượng sống.
4. Đối tượng nào dễ bị nhược thị khi không đeo kính cận?
-
Trẻ em dưới 9 tuổi: Là đối tượng dễ bị nhược thị nhất nếu không phát hiện và điều chỉnh cận thị kịp thời.
-
Người cận lệch: Một mắt cận nặng, một mắt nhẹ hoặc bình thường.
-
Người bị tật khúc xạ kèm theo như loạn thị, viễn thị: Nếu không điều chỉnh đúng cách dễ dẫn đến nhược thị.
5. Dấu hiệu cảnh báo nguy cơ nhược thị
-
Thị lực kém dù đã đeo kính đúng độ.
-
Mắt lé hoặc thường xuyên nheo mắt.
-
Trẻ nghiêng đầu khi nhìn hoặc thường xuyên dụi mắt.
-
Không có khả năng xác định độ sâu không gian (khó nhìn 3D).
6. Cách phòng tránh nhược thị do cận thị
a. Đeo kính đúng độ
Hãy kiểm tra thị lực định kỳ và đeo kính theo đúng chỉ định bác sĩ. Đặc biệt với trẻ nhỏ, cần theo dõi kỹ độ cận để kịp thời điều chỉnh.
b. Điều chỉnh tư thế và môi trường học tập
-
Đảm bảo ánh sáng đủ khi đọc sách, học tập.
-
Ngồi đúng tư thế, không nằm đọc sách hoặc nhìn màn hình quá gần.
c. Thực hiện các bài tập cho mắt
-
Chớp mắt thường xuyên khi làm việc lâu với máy tính.
-
Nhìn xa nghỉ mắt theo quy tắc 20-20-20: mỗi 20 phút nhìn màn hình, nhìn xa 20 feet (6m) trong 20 giây.
d. Can thiệp điều trị sớm
Nếu phát hiện dấu hiệu nhược thị, bác sĩ có thể chỉ định bịt mắt tốt để kích thích mắt yếu hoặc dùng kính chuyên dụng.
7. Bị cận nhưng không muốn đeo kính – Có giải pháp nào?
Ngoài kính gọng, người cận có thể lựa chọn các giải pháp khác:
-
Kính áp tròng: Mang lại thẩm mỹ cao nhưng cần vệ sinh kỹ và tuân thủ hướng dẫn sử dụng.
-
Kính áp tròng cứng đeo đêm (Ortho-K): Giúp điều chỉnh tạm thời độ cận sau một đêm đeo kính, không cần đeo kính ban ngày.
-
Phẫu thuật khúc xạ: Dành cho người trên 18 tuổi, độ cận ổn định, giúp không còn phụ thuộc vào kính. Tuy nhiên cần cân nhắc kỹ và khám chuyên khoa.
8. Kết luận
Việc không đeo kính khi bị cận không chỉ khiến thị lực giảm sút mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến nhược thị, đặc biệt ở trẻ em. Đeo kính đúng độ, đúng cách, kết hợp thăm khám mắt định kỳ là giải pháp tốt nhất để bảo vệ đôi mắt và ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn.
Đừng chủ quan với đôi mắt – chăm sóc đúng cách từ sớm sẽ giúp bạn giữ được thị lực tốt dài lâu!